Cẩm nang về Năng lực Số và Quyền Công dân Số

Trong bối cảnh thúc đẩy không ngừng trong việc ứng dụng công nghệ vào giảng dạy tại lớp học, năng lực số là yếu tố tiên quyết giúp thầy cô và học sinh khai thác các nền tảng công nghệ một cách hiệu quả, thấu đáo và chuẩn mực. Năng lực số chính là khả năng tìm kiếm, ứng dụng và chuyển đổi kiến thức linh hoạt trên các nền tảng kỹ thuật số. Bộ kỹ năng này đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự thành công của học sinh, dù là trong môi trường học trực tiếp, học kết hợp (hybrid) hay trực tuyến. Việc chủ động áp dụng các chiến lược phát triển năng lực số cho cả học sinh và đội ngũ giáo viên sẽ tạo điều kiện để các nhà trường tích hợp công nghệ vào chương trình giảng dạy một cách hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, việc duy trì một không gian học tập ảo an toàn là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh công nghệ không ngừng phát triển. Quyền công dân số chính là việc sử dụng các công cụ kỹ thuật số một cách an toàn, có trách nhiệm và đúng đạo đức. Cả năng lực số và quyền công dân số đều có tác động trực tiếp đến mức độ tương tác cũng như sự thành công của học sinh trong lớp học. 

Những lợi ích của Năng lực số và Quyền công dân số bao gồm: 

• Mở rộng cơ hội học tập cho học sinh 
• Nâng cao hiệu suất học tập và mức độ tương tác 
• Thúc đẩy sự hợp tác giữa giáo viên và học sinh 
• Cải thiện an toàn trực tuyến và trách nhiệm số 
• Hỗ trợ giáo viên tích hợp công nghệ vào giảng dạy 

8 Khía cạnh (8 C’s) của Năng lực Số 

Việc giảng dạy năng lực số có thể trở nên khó khăn nếu chúng ta không xem xét kỹ lưỡng 8 yếu tố vi mô của nó, được chia thành 4 nhóm kỹ năng và 4 nhóm tư duy. 

• Giao tiếp : Đọc, viết, nghe và nói trên nhiều nền tảng khác nhau. 

• Hợp tác: Làm việc cùng bạn bè và giáo viên để hoàn thành bài học. 

• Sáng tạo: Sử dụng các công cụ số để đổi mới, xây dựng các dự án và bài thuyết trình ấn tượng. 

• Văn hóa: Hiểu rõ trách nhiệm xã hội và quy tắc ứng xử trên không gian số. 

• Cộng đồng: Tham gia vào các phong trào xã hội trên nền tảng số. 

• Phản biện: Phân tích và đánh giá các nội dung kỹ thuật số. 

• Nhận thức: Học cách sử dụng các công cụ và tính năng kỹ thuật số một cách hiệu quả. 

• Tự tin: Cảm thấy an tâm và thoải mái khi điều hướng trong không gian số. 

Hãy cùng xem xét 8 khía cạnh này khi chúng ta đi sâu hơn vào các chiến lược và hướng dẫn giảng dạy năng lực số. 

9 Yếu tố của Quyền công dân số trong Giáo dục 

Bảo vệ hệ sinh thái học tập bằng cách thúc đẩy hành vi trực tuyến có trách nhiệm và tạo ra các cơ hội học tập ứng dụng công nghệ an toàn. Hãy cùng tìm hiểu cách thực hiện thông qua chín yếu tố của quyền công dân số.

1. Tiếp cận Kỹ thuật số 

Sự công bằng và khả năng tiếp cận ảnh hưởng trực tiếp đến cách học sinh học tập và đón nhận các cơ hội giáo dục. Các nhà trường và tổ chức giáo dục đang không ngừng nỗ lực thu hẹp khoảng cách số, nhằm đảm bảo mọi học sinh đều có quyền tiếp cận công nghệ và các nguồn tài liệu học tập trực tuyến. 

2. Thương mại Kỹ thuật số

Thương mại kỹ thuật số đề cập đến việc mua, bán và trao đổi hàng hóa trực tuyến. Khi tiêu dùng trực tuyến ngày càng mở rộng, việc hiểu rõ các giao dịch tài chính trong không gian số là vô cùng thiết yếu. Nhờ đó, học sinh khối K-12 có thể hiểu rõ vai trò của mình trong tư cách là người tiêu dùng, còn sinh viên đại học có thể sử dụng các công cụ tài chính số để phục vụ cho sự thành công trong sự nghiệp tương lai.

3. Giao tiếp Kỹ thuật số

Canvas LMS và các công cụ số khác giúp giáo viên và học sinh kết nối dễ dàng hơn thông qua các thông báo khóa học, cập nhật lịch trình, phản hồi bài tập cá nhân hóa và tin nhắn trực tiếp. Giao tiếp kỹ thuật số là quá trình trao đổi thông tin, chia sẻ ý tưởng và quản lý các mối quan hệ trong học tập.

4. Quy tắc ứng xử Kỹ thuật số

Duy trì một môi trường học tập trực tuyến chuyên nghiệp và an toàn đòi hỏi sự giao tiếp và hợp tác mang lại tác động tích cực đến văn hóa học đường, đặc biệt là đối với các hành vi và chuẩn mực được quy định bởi các cơ sở giáo dục.

5. Sự thành thạo Kỹ thuật số

Khi các công cụ số không ngừng cải tiến, việc thích nghi với các công nghệ mới và mới nổi sẽ mang lại lợi ích to lớn cho cả học sinh và giáo viên. Sự thành thạo kỹ thuật số chính là khả năng sử dụng và thấu hiểu công nghệ trong quá trình chúng phát triển. 

6. Sức khỏe và Phúc lợi Kỹ thuật số

Công nghệ có thể gây ra những tác động về thể chất và cảm xúc đối với người dùng, điều này thúc đẩy ban giám hiệu và giáo viên phải theo dõi mức độ tiêu thụ nội dung số. Tuy nhiên, công nghệ cũng có thể giúp duy trì sức khỏe thông qua các dịch vụ chăm sóc sức khỏe trực tuyến. Các nhà trường và tổ chức giáo dục thường cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm lý và chăm sóc y tế để hỗ trợ sức khỏe cho học sinh.

7. Chính sách luật trong Kỹ thuật số 

Luôn có những chính sách được thiết lập để bảo vệ người dùng khỏi các tổn hại và hành vi quấy rối. Luật kỹ thuật số đóng vai trò như một tấm lá chắn, cung cấp sự bảo vệ về mặt pháp lý để giải quyết các tranh chấp trên không gian mạng. Các cơ sở giáo dục cần đảm bảo rằng những chính sách và quy định sử dụng của mình luôn bám sát và phù hợp với các điều luật kỹ thuật số mới nhất.

8. Quyền và Trách nhiệm Kỹ thuật số

Quyền tiếp cận các công cụ số luôn đi kèm với những trách nhiệm cụ thể, đảm bảo mọi người dùng đều phải chịu trách nhiệm về hành vi trực tuyến của mình. Ban giám hiệu, giáo viên và học sinh cần lưu ý đến các quyền tự do cũng như các quy định hạn chế của nhà trường liên quan đến chuẩn mực ứng xử trên không gian số.

9. An ninh và Quyền riêng tư Kỹ thuật số

Nâng cao nhận thức và đào tạo về an ninh mạng có thể giúp ngăn ngừa virus, các cuộc tấn công của mã độc và các lỗ hổng bảo mật khác. Hãy bảo vệ thông tin cá nhân bằng cách kiểm soát quyền truy cập vào cả thiết bị lẫn các công cụ kỹ thuật số.

6 Chủ đề cốt lõi về Quyền công dân số 

Để giúp người học dễ dàng tiếp cận chín yếu tố của quyền công dân số, giáo viên có thể tập trung vào sáu chủ đề cốt lõi. Những chủ đề này giúp học sinh K-12 hình thành ý thức làm chủ trên không gian số cả trong và ngoài lớp học.

• Cân bằng truyền thông và sức khỏe: Giúp học sinh xây dựng các thói quen lành mạnh thông qua việc tìm hiểu sức ảnh hưởng của truyền thông đối với bản thân và cộng đồng. 
• Quyền riêng tư và an ninh: Hướng dẫn học sinh cách bảo vệ thông tin cá nhân và ngăn chặn các cuộc tấn công an ninh mạng. 
• Dấu chân kỹ thuật số và bản sắc cá nhân: Khuyến khích học sinh phản chiếu lại các hành vi trực tuyến của mình và cách những hành vi đó định hình bản sắc cá nhân trên không gian số. 
• Mối quan hệ và giao tiếp: Hỗ trợ học sinh phát triển các mối quan hệ lành mạnh và phong cách giao tiếp văn minh. 
• Bắt nạt qua mạng, drama công nghệ và ngôn từ thù ghét: Thảo luận về tác hại của các hành vi tiêu cực trên mạng và tìm cách xây dựng các cộng đồng trực tuyến tích cực. 
• Năng lực tin tức và truyền thông: Dạy học sinh cách tiếp cận và xác định các nguồn thông tin đáng tin cậy. 

Các bài học then chốt về Năng lực Số và Quyền Công dân Số

Việc triển khai các chiến lược giảng dạy cách sử dụng hiệu quả các công cụ số sẽ thúc đẩy văn hóa tích cực và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với công nghệ trong các cơ sở giáo dục từ K-12 đến Đại học. Dưới đây là một số bài học quan trọng trong cả hai lĩnh vực: 

Bài học về Năng lực Số 

• Phát triển kỹ năng giao tiếp hiệu quả trên các nền tảng số. 
• Hợp tác với giáo viên và bạn bè thông qua các công cụ kỹ thuật số. 
• Sử dụng thành thạo các công cụ cho bài học, bài thuyết trình và dự án. 
• Điều hướng hiệu quả các công cụ trực tuyến như Hệ thống quản lý học tập (LMS).

Bài học về Quyền Công dân Số 

• Duy trì mối quan hệ tích cực với bạn bè và giáo viên. 
• Ưu tiên sức khỏe thể chất và tinh thần. 
• Bảo vệ thông tin cá nhân và bảo mật thiết bị. 
• Xác định mức độ tin cậy của các nguồn tài nguyên trực tuyến. 
• Giữ vững tính liêm chính và đạo đức trong học thuật.  

Năng lực Số và Quyền Công dân Số dành cho Giáo viên 

Các trường học đang có những bước tiến lớn nhằm đảm bảo đội ngũ giáo viên được trang bị các công nghệ giáo dục mới nhất và biết cách sử dụng các công cụ số để tạo ra môi trường học tập hiệu quả. Thầy cô có thể áp dụng các kỹ năng năng lực số và triển khai những chiến lược mang tính chuẩn mực để học sinh noi theo. 

Năng lực số tác động đến giáo viên (khối K-12) như thế nào: 

• Cung cấp quyền truy cập vào các công cụ và tài nguyên giáo dục số 
• Nâng cao chất lượng giảng dạy và mức độ tương tác 
• Thúc đẩy sự phát triển năng lực chuyên môn 
• Cải thiện việc giao tiếp với ban giám hiệu, đồng nghiệp, học sinh và phụ huynh  

Năng lực Số dành cho Gia đình 

Các trường học và giáo viên có thể cung cấp cho gia đình các công cụ hỗ trợ, giúp tăng cường sự đồng hành với học sinh tại nhà. Hãy cùng tìm hiểu việc gia đình tham gia vào quá trình này mang lại lợi ích gì cho học sinh, góp phần vào thành công của các em và xây dựng cộng đồng giáo dục gắn kết như thế nào. 

Lợi ích của năng lực số và quyền công dân số đối với phụ huynh/người giám hộ: 

• Theo dõi kết quả học tập của học sinh 
• Giao tiếp với giáo viên
• Luôn được cập nhật và tham gia sâu sát
• Hỗ trợ sự tham gia của học sinh

Hỗ trợ Năng lực Số bằng những công cụ phù hợp 

Hãy phát triển và thực hành năng lực số bằng cách sử dụng các công cụ hỗ trợ học tập tăng cường công nghệ, khuếch đại hiệu quả giảng dạy và cải thiện kết quả học tập. Tìm hiểu thêm về tương lai của công nghệ trong các trường học khối K-12 và cách các công cụ số có thể thúc đẩy việc học tập ở bậc đại học. 

Mỗi nhà trường có một đặc thù riêng trong việc triển khai năng lực số. Thầy cô hãy đặt lịch trao đổi ngắn cùng Flexidata để chúng ta cùng thảo luận về những giải pháp thực tiễn nhất cho lớp học của mình nhé!